روش تولید سوهان گزی؛ از جوانه گندم تا گز مغزدار

در دنیای متنوع شیرینی‌های سنتی ایرانی، ترکیب‌هایی وجود دارد که نه‌تنها خوش‌طعم، بلکه نمادی از هوش خلاق در حفظ اصالت و پاسخ به نیازهای امروزی مصرف‌کننده‌اند.

سوهان گزی دقیقاً یکی از همین محصولات است؛ ترکیبی استادانه از دو شیرینی ریشه‌دار: گز اصفهان و سوهان قم. اما سوهان گزی تنها یک «ادغام» ساده نیست، بلکه حاصل یک فرآیند دقیق و چند مرحله‌ای است که از جوانه گندم  آغاز شده و به گز مغزدار ختم می‌شود.

در این مقاله، با جزئیات کامل و حرفه‌ای با مراحل تولید سوهان گزی آشنا می‌شوید؛ از انتخاب مواد اولیه گرفته تا بسته‌بندی نهایی. همچنین به تفاوت این محصول با سایر شیرینی‌های مشابه و دلایل محبوبیت روزافزون آن نیز خواهیم پرداخت.

سوهان گزی، شیرینی‌ای است که در آن گز لقمه‌ای (معمولاً مغزدار) با روکشی از سوهان سنتی پوشانده می‌شود.

این ترکیب باعث ایجاد بافتی خاص می‌شود که در آن، نرمی گز با کره‌ای بودن سوهان تلاقی می‌کند. طعم شیرین، مغزهای تازه، گلاب، زعفران و جوانه گندم همگی در کنار هم، این شیرینی را به یک انتخاب متفاوت برای پذیرایی، هدیه یا مصرف روزانه تبدیل کرده‌اند.

یکی از مهم‌ترین پایه‌های تهیه سوهان، عصاره یا شیره جوانه گندم است. برخلاف تصور رایج، تهیه این عصاره به دقت بالایی نیاز دارد.

1. انتخاب گندم سالم: ابتدا گندم‌های تمیز، بدون شکستگی یا آفت، انتخاب می‌شوند.

2. خیس کردن و جوانه‌زنی: گندم‌ها به مدت ۲۴ تا ۳۶ ساعت در آب خیس می‌خورند. پس از آن، در دمای کنترل‌شده نگهداری می‌شوند تا جوانه بزنند.

3. خشک‌کردن و آسیاب: جوانه‌ها پس از رسیدن به اندازه مناسب، خشک شده و آسیاب می‌شوند.

4. استخراج شیره: پودر جوانه با آب مخلوط شده، سپس تحت فشار فیلتر می‌شود تا شیره‌ای غلیظ و قهوه‌ای‌رنگ به دست آید. این شیره منبع غنی ویتامین B، آنزیم‌ها و قندهای طبیعی است و پایه سوهان را تشکیل می‌دهد.

 

سوهان سنتی ترکیبی از شیره جوانه گندم، کره، آرد، شکر، زعفران، هل و مغزهای مختلف است. برای تولید سوهان گزی، باید خمیر سوهان کاملاً لطیف، اما با قوام مناسب باشد تا بتواند روی گز را به‌درستی بپوشاند.

1. گرم‌کردن کره یا روغن حیوانی
2. افزودن شیره جوانه گندم، شکر و آرد سفید
3. پخت همزمان با هم‌زدن مداوم در حرارت ملایم
4. افزودن زعفران و هل برای طعم‌دهی
5. رسیدن به قوام خاصی که سوهان از دیواره جدا شود

این خمیر آماده، پایه اصلی لایه بیرونی سوهان گزی خواهد بود. قوام نهایی باید به‌گونه‌ای باشد که هنگام پوشاندن گز، شکسته یا پخش نشود.

 

 

در قلب سوهان گزی، گز مغزدار وجود دارد؛ اغلب به‌صورت لقمه‌ای با مغز پسته، بادام یا ترکیبی از هر دو.

1. پخت شکر و گلوکز با گلاب و سفیده تخم‌مرغ
2. هم‌زدن مداوم تا رسیدن به بافت کش‌دار
3. افزودن مغزها (پسته یا بادام)
4. قالب‌گیری به‌صورت لقمه‌ای و سردکردن

بافت گز باید نرم، بدون کش‌آمدن زیاد و با پخش یکنواخت مغزها باشد تا بتواند به‌خوبی با سوهان ترکیب شود.

این مرحله، ترکیب نهایی و بخش خلاقانه تولید سوهان گزی است. در این مرحله، گز لقمه‌ای آماده‌شده با خمیر گرم سوهان پوشانده می‌شود.

مراحل ترکیب:

1. آماده‌سازی گز در سینی‌های مخصوص
2. پوشاندن کامل هر قطعه گز با خمیر سوهان (توسط دستگاه یا به‌صورت دستی)
3. صاف‌کردن لایه بیرونی و ایجاد شکل یکنواخت
4. سرد شدن و بسته‌بندی نهایی

در برخی کارگاه‌ها، روی هر سوهان گزی با مغز پسته تزئین می‌شود که هم ظاهر بهتری دارد و هم ارزش تغذیه‌ای آن را افزایش می‌دهد.

• ترکیب دو شیرینی محبوب در یک محصول
• بافت متفاوت و جذاب؛ بر خلاف گز یا سوهان تنها
• ماندگاری مناسب در بسته‌بندی و مصرف راحت
• مغزدار بودن همراه با ارزش غذایی بالا
• قابلیت صادرات و بسته‌بندی‌ مناسب برای هدیه

محصولاتی مثل سوهان گزی در مقایسه با گز تنها، می‌توانند گروه بیشتری از مخاطبان را جذب کنند؛ از جمله افرادی که به‌دنبال طعمی کره‌ای‌تر، بافت لطیف‌تر یا تنوع طعم هستند.

هنگام خرید سوهان گزی، به نکات زیر توجه کنید:

• بسته‌بندی باید سالم، بدون روغن‌زدگی یا شکرک باشد

• رنگ لایه سوهان طلایی و براق باشد، نه تیره و سوخته

• مغز گز درون آن قابل‌تشخیص باشد

• طعم گز و سوهان باید طبیعی، بدون طعم مصنوعی باشد

• محصول تاریخ‌دار و تازه باشد (نه مانده یا چسبنده)

در فروشگاه عسلک، تمام سوهان‌های گزی با استفاده از مواد اولیه مرغوب، زیر نظر متخصصان تولید شده و با بسته‌بندی استاندارد عرضه می‌شود.

سوهان گزی تنها یک شیرینی ترکیبی نیست؛ بلکه نمادی از خلاقیت، حفظ سنت و پاسخ به نیازهای جدید مصرف‌کنندگان ایرانی است. این محصول که از دل دو شهر شیرینی‌ساز کشور—قم و اصفهان—برآمده، امروز جایگاه ویژه‌ای در بازار شیرینی‌جات دارد. چه برای پذیرایی، چه برای هدیه‌ دادن یا حتی لذت‌بردن از یک میان‌وعده سالم و مغذی، سوهان گزی می‌تواند انتخابی دلچسب و پربار باشد.

اگر به‌دنبال خرید سوهان گزی تازه، مغزدار و باکیفیت هستید، محصولات عسلک را با اطمینان امتحان کنید؛ ترکیبی از طعم، اصالت و سلامت در هر لقمه.